Απειλή για ελαιόδεντρα

… Για πολλά χρόνια η παρουσία του βακτηρίου Xylella fastidiosa περιοριζόταν στον Καναδά, στις Η.Π.Α, στην Αργεντινή, στη Βραζιλία, στην Κόστα Ρίκα, στην Παραγουάη και τη Βενεζουέλα. Επιπλέον το 1994 για πρώτη φορά αναφέρθηκε προσβολή σε αχλαδιές στην Ταιβάν και στη συνέχεια το 2000 στην ίδια χώρα σε αμπελώνες. Το παράδοξο είναι πως δεν αναφέρεται στη βιβλιογραφία, ότι η ελιά προσβάλλεται από το βακτήριο. Όμως, η αναφορά το έτος 2010, ότι στην περιοχή του Λος Άντζελες(Η.Π.Α), ελιές ξεραίνονταν ταχύτατα, μετά την εμφάνιση μαραμένων φύλλων και ξερών κλαδιών, οδήγησε τις έρευνες στην αναζήτηση του παθογόνου αίτιου. Δυστυχώς το 2013, επιβεβαιώθηκε η εμφάνιση του καταστροφικού αυτού βακτηρίου στους ελαιώνες της Απουλίας, στη Ν. Ιταλία. Σημειώνεται ότι η περιοχή αυτή βρίσκεται πολύ κοντά στην Ελλάδα στην οποία καλλιεργούνται ευαίσθητες καλλιέργειες όπως είναι η ελιά, τα εσπεριδοειδή και το αμπέλι.
Στην Ελλάδα μέχρι σήμερα δεν έχει εντοπιστεί το παθογόνο αυτό, ενώ η παρουσία του δεν έχει επιβεβαιωθεί στην υπόλοιπη Ευρώπη εκτός της Ιταλίας.
Ο αποτελεσματικότερος τρόπος διασποράς του συγκεκριμένου οργανισμού σε μακρινές αποστάσεις είναι η μετακίνηση από μολυσμένες περιοχές προσβεβλημένων φυτών, προκειμένου να φυτευτούν σε άλλες περιοχές. Επιπλέον, το βακτήριο μεταδίδεται από τα μολυσμένα φυτά στα υγιή, με έντομα – φορείς, όπως είναι διάφορα τζιτζικάκια και άλλα μυζητικά ημίπτερα (Εικ. 1).Όμως, για την περίπτωση της Ιταλίας δεν έχει ακόμα ταυτοποιηθεί ο φορέας μετάδοσης του παθογόνου αυτού οργανισμού..Σημειώνουμε ότι στα μολυσμένα δένδρα ελιάς, το βακτήριο αρχικά φράσσει τα αγγεία του ξύλου, εμποδίζοντας τη μεταφορά του νερού και των θρεπτικών στοιχείων, με αποτέλεσμα την καχεκτική του ανάπτυξη και τελικά την ξήρανσή του. Τα αρχικά συμπτώματα είναι ξηράνσεις σε μεμονωμένα φύλλα, που μοιάζουν με «κάψιμο», έπειτα ξηραίνονται οι βραχίονες και ακολουθεί ταχύτατη αποπληξία των δένδρων (Εικ. 2,3,4).Επίσης αναφέρεται μαρασμός του φυλλώματος και των βλαστών, νανισμός και νέκρωση των δένδρων. Πολλά από τα μολυσμένα ελαιόδεντρα στην Ιταλία ήταν μεγάλης ηλικίας, δηλαδή 100 ετών, και παρουσιάζουν εκτός των παραπάνω συμπτωμάτων εκτεταμένο καστανό μεταχρωματισμό των αγγείων του ξύλου.

Κων/νος Π.

Λάμπης Δ.